Tagi
bezpieczeństwo, budda, buddyzm, cziedryn, dharma, dojrzałość, pema, przyjęcie schronienia, sangha, schronienie, smok, Trungpa rinpocze, wolność, Świadomość
Od dawna napotykałam różne tłumaczenia tego terminu, pisane jednak tak zaangażowanym, religijnym tonem, że stawały się trudne do przyjęcia przez kogoś kto ceni sobie otwarte interpretacje i raczej „dawanie do myślenia” niż udzielanie odpowiedzi. Wreszcie natknęłam się na ten opis Pemy Cziedryn i uznałam, że jest to ciekawe i szczere podejście do tematu. Zapraszam do lektury.
———————————————————————————————————————–
Chcę mówić o przyjęciu schronienia w Trzech Klejnotach – i co to naprawdę znaczy.
Zawsze myślałam, że określenie „przyjąć schronienie” jest bardzo dziwne, ponieważ brzmi teistycznie, dualistycznie i wyraża zależność: „przyjąć schronienie” w czymś.
Pamiętam, jak w niezwykle trudnym okresie swojego życia czytałam „Alicję w krainie czarów” – Alicja została moją bohaterką dlatego, że spadając w tę dziurę – po prostu: spadała. Nie chwytała się krawędzi otworu, nie przeraziła się, nie starała się zatrzymać – tylko po prostu leciała w dół i przyglądała się pod drodze wszystkiemu … Więc kiedy wreszcie spadła, znalazła się w zupełnie nowym miejscu. Nie chroniła się w niczym.
Bardzo pragnęłam być taka jak ona, bo widziałam siebie, jak zbliżając się do tej dziury, krzyczę, bronię się, nie chcę iść nigdzie bez pomocnej ręki, której mogłabym się trzymać.
W każdym ludzkim życiu – niezależnie od tego, czy istnieją obrzędy związane z przechodzeniem do dorosłości, czy nie – jesteś sam kiedy się rodzisz, kiedy przepychasz się przez kanał porodowy i wydostajesz się na zewnątrz – i tak to się zaczyna. I kiedy umierasz, umierasz sam. Nikt nie towarzyszy ci w tej podróży; niezależnie od poglądów na temat śmierci wiadomo, że każdy z nas robi to sam.
Od narodzin do śmierci jesteśmy sami – to podstawowa idea przyjęcia schronienia. Tak więc przyjęcie schronienia w buddzie, dharmie i sandze nie oznacza znalezienia w nich ukojenia tak jak dziecko może znaleźć ukojenie u mamy i taty.
Jest to raczej podstawowy wyraz twojej woli opuszczenia gniazda niezależnie od tego, czy czujesz się na to gotowy, czy nie, woli przejścia przez obrzęd dojrzewania i stania się dorosłym, bez oglądania się za ręką, której można by się trzymać.
[..]
Tak więc przyjęcie schronienia oznacza, odkrywanie, że naszym sposobem na życie jest odcięcie więzi, przecięcie pępowiny i samodzielne wyruszenie w podróż, której celem jest stanie się pełnym człowiekiem, nie potrzebującym potwierdzenia ze strony innych ludzi.
Przyjęcie schronienia to sposób, w jaki zaczynamy uprawiać otwartość i życzliwość, co pozwala nam być coraz mniej zależnymi od innych.
Można by powiedzieć: „nie powinniśmy już więcej być zależni, powinniśmy być otwarci”, nie o to jednak chodzi. Chodzi o to, żebyś zaczynał od tego miejsca, w którym jesteś, żebyś zaczynał od zobaczenia jakim jesteś dzieckiem – bez krytykowania tego stanu.
Z dużą dozą humoru i wlelkoduszności skierowanych ku samemu sobie zaczynasz zgłębiać wszystkie te miejsca, gdzie chwytasz się kurczowo, nie mogąc puścić i za każdym razem, gdy to robisz, uświadamiasz sobie: „0, to właśnie tutaj! Dzięki uważności[„tonglen”] i wszystkiemu, co robię, moje życie jest procesem zawierania przyjaźni z samym sobą”
Z drugiej strony ta potrzeba chwytania się kurczowego chwytania się czegoś, trzymania kogoś za rękę, ten płacz za mamą pokazuje ci, że wciąż jesteś na krawędzi gniazda.
Zdajesz sobie sprawę, że jeśli możesz pójść tędy, idziesz do przodu, doroślejesz, stajesz się pełniejszą osobą, stajesz się całością.
Czyli innymi słowy mówiąc, jedyną rzeczywistą przeszkodą jest ignorancja.
Kiedy wołasz: – „Mamo!”, kiedy szukasz ręki, której mógłbyś się uchwycić zamiast jasno zobaczyć całą tę sytuację, to nie jesteś w stanie potraktować jej jako nauki, jako pomocnej do uświadomienia sobie, że jest to właśnie to miejsce, gdzie mógłbyś pójść dalej i mógłbyś bardziej zaakceptować i pokochać siebie.
Jeżeli w takiej sytuacji nie umiesz powiedzieć sobie: „przyjrzę się temu, ponieważ tego właśnie potrzebuję, by móc pójść dalej i otwierać się coraz bardziej” to pozostajesz spętany w okowach ignorancji.
Praca z przeszkodami jest podróżą całego życia.
Wojownik zawsze na swojej drodze spotyka smoki. Tylko w ten sposób się rozwija.
Oczywiście boi się, szczególnie wtedy, gdy nadchodzi czas walki. Ale z dygocącym, czułym sercem, zdając sobie sprawę, że musi zrobić krok w nieznane – wychodzi naprzeciw smoka.
Wreszcie uświadamiamy sobie, że smok jest jedynie nierozwiązanym problemem z przeszłości i że tym, co wymaga pracy, jest lęk.
Smok jest filmem, ruchomym obrazem, który pojawia się w wielu postaciach:
-jako kochanek który nas zawiódł,
-rodzic, który nie dość kochał,
-jako ktoś, kto nas nadużył.
Nasza zasadnicza praca dotyczy lęku i zahamowań, które wcale nie muszą być przeszkodami.
Jedyną prawdziwą przeszkodę stanowi ignorancja – odmowa zobaczenia naszych ograniczeń i stojących za nimi niedokończonych spraw emocjonalnych.
Jeżeli spotykając na swej drodze smoka wojownik powtarza: „Ha! Znowu smok! Nie ma mowy, żebym mu stawił czoła” i rozkleja się, a potem wycofuje, uciekając z drogi smoka, to życie staje się powtarzającą się historią wstawania rano, wychodzenia z domu, spotykania smoka na swej drodze, mówienia „nie ma mowy!” i rozklejania się. I nigdy nie dowiaduje się co jest na drugim końcu drogi.
Robisz się wtedy coraz bardziej bojaźliwy, przestraszony i coraz bardziej podobny dziecku. Nikt cię już nie niańczy, ale ty wciąż pozostajesz w tej kołysce i nigdy nie przechodzisz obrzędu wyznaczającego wejście w dojrzałość.
Dlatego przyjmujemy więc schronienie w buddzie, przyjmujemy schronienie w sandze. To symboliczne opuszczenie kołyski. Śpiewamy i kłaniamy się do ziemi buddzie, kłaniam się dharmie, kłaniam się sandze, kłaniam się do ziemi z szacunkiem i zawsze tym trojgu.
Jednak nie kłaniamy się po to, by uzyskać bezpieczeństwo.
Zwykło się mówić, że Budda jest przykładem tego, kim my również możemy być. Budda jest przebudzonym. I my również jesteśmy buddą. To jest proste. Jesteśmy buddą. To nie są tylko słowa.
Jesteśmy przebudzonym, to znaczy tym, który nieustannie skacze, który się wciąż otwiera, który nieprzerwanie idzie do przodu. To nie jest łatwe i odbywa się z dużą ilością lęku, niepewności i wątpienia.
To właśnie znaczy być ludzkim, to znaczy być wojownikiem.
Z początku kiedy opuszczasz kołyskę zachowujesz nadal starą zbroję – w pewnym sensie dobrze cię chroni i czujesz się w niej bezpieczny.
Następnie przechodzisz obrzęd, wyznaczający przejście w dorosłość, zdejmujesz zbroję, co do której mogłeś się łudzić, że ci pomaga, ale ona „zabezpieczała” cię tylko przed byciem w pełni żywym i przebudzonym.
Idziesz dalej, spotykasz smoka i za każdym z takich spotkań widzisz, gdzie pozostało ci jeszcze trochę zbroi do zdjęcia. Przyjęcie schronienia w buddzie oznacza, że jesteś gotów żyć w pełni, stale potwierdzając swoje przebudzenie, wciąż na nowo nawiązując z nim łączność, ucząc się za każdym razem, gdy spotykasz smoka, zdejmować coraz więcej swojej zbroi, szczególne tam, gdzie przykrywa ona serce.
To właśnie czynimy: usuwamy zbroję, usuwamy nasze zabezpieczenia, usuwamy wszystko, co przykrywa naszą mądrość, łagodność i przytomność.
Nie staramy się stać kimś innym, niż jesteśmy, raczej odnajdujemy siebie na nowo i odkrywamy, kim naprawdę jesteśmy.
A więc kiedy mówię: „przyjmuję schronienie w Buddzie” to znaczy, że przyjmuję schronienie w odwadze i zdolności do nieustraszonego zdejmowania zbroi, która przesłania moje przebudzenie.
Jestem przebudzony – spędzę życie zdejmując tę zbroję. Nikt inny poza mną nie może tego zrobić, ponieważ nikt inny nie wie, gdzie są te wszystkie małe zatrzaski i zamki, gdzie jest mocniej zaszyta, które miejsca wymagają więcej pracy, by rozsupłać tę szczególną żelazną nić.
Może z przodu jest zamek z kłódkami od góry do dołu?
Za każdym razem, gdy spotykam smoka, otwieram tyle kłódek, ile tylko mogę; w końcu zdołam rozpiąć cały zamek.
Mogłabym ci powiedzieć: „To proste. Kiedy spotkasz smoka otwórz po prostu jedną z kłódek, a zamek się otworzy”
Ale ty się obruszysz: ,,0 czym ona mówi?”
– ponieważ ukryłeś pod pachą dodatkowy żelazny szew.
Spotykając smoka musisz wyjąć te specjalne nożyce, które schowałeś w pudełku ze swoimi wszystkimi cennymi rzeczami i przeciąć kilka tych szwów, tyle, ile się ośmielisz, aż zaczniesz wymiotować ze strachu i powiesz: „na razie dość!”
Staniesz się wtedy dużo bardziej przebudzony i połączony ze swą naturą buddy, z buddą – zrozumiesz, co to znaczy przyjąć schronienie w buddzie. Powiesz następnej osobie:
„To łatwe. Musisz jedynie wyjąć te nożyczki ze swego drogocennego pudełka i zacząć”.
A ludzie będą patrzyli na ciebie ze zdziwieniem: ,,0 czym on mówi?” ponieważ są opancerzeni od stóp do głów.
Jedyny sposób, by zdjąć to wszystko, to zacząć od podeszwy. Wiedzą, że za każdym razem kiedy napotkają smoka muszą rzeczywiście zrzucać z siebie skórę. A więc każdy musi zrobić to sam. Podstawowa instrukcja jest prosta: zacznij zdejmować zbroję. Tylko tyle może ci ktoś inny poradzić. Nikt nie może ci powiedzieć, jak to zrobić, ponieważ tylko ty wiesz, jak się w niej zamknąłeś.
Przyjęcie schronienia w dharmie tradycyjnie oznacza przyjęcie schronienia w naukach Buddy. Budda naucza: puść to, czym się powstrzymujesz i otwórz się na świat; odkryj, że chronienie, odgraniczanie i zabezpieczanie swojego terytorium owocuje niedolą i cierpieniem.
Zamykasz się w ten sposób w ciasnym, przejmująco wilgotnym, zatęchłym i zamkniętym w sobie świecie, który staje się coraz bardziej klaustrofobiczny i przysparza coraz więcej nieszczęść w miarę, gdy się starzejesz. Im jesteś starszy, tym trudniej znaleźć z niego wyjście.
Kiedy miałam około dwunastu lat czytałam w miesięczniku „Life” cykl artykułów o religiach świata. W artykule nt. Konfucjusza napisano mniej więcej tak: – jeżeli przed pięćdziesiątym rokiem życia zajmowałeś się zdejmowaniem swojej zbroi (Konfucjusz wyraził to po swojemu), to ustaliłeś wzór umysłu, który będzie działał przez resztę twojego życia, będziesz po prostu kontynuował zdejmowanie zbroi.
Ale jeśli przed pięćdziesiątką udało ci się uzyskać sprawność w utrzymywaniu swojej zbroi, tych wszystkich zamków i kłódek zatrzaśniętych za wszelką cenę, to nawet jeśli znajdziesz się w centrum trzęsienia ziemi i rozlecisz na kawałeczki – to i tak pozbierasz się do kupy, bo w tym wieku już bardzo trudno się zmienić – i niezależnie od tego, czy to jest prawda, czy nie, śmiertelnie się przestraszyłam.
To się stało pierwszorzędną motywacją mojego życia.
Poczułam determinację, żeby się rozwijać, a nie utknąć. A więc przyjęcie schronienia w dharmie – naukach Buddy dotyczy tego wszystkiego. W szerszym rozumieniu dharma – znaczy również całe twoje życie.
Nauki Buddy dotyczą puszczania i otwierania się; robisz to poprzez sposób, w jaki odnosisz się do ludzi w swoim życiu, do sytuacji, w jakich się znajdujesz, do własnych myśli i uczuć. Celem twojego życia nie jest ani zrobienie dużych pieniędzy, ani doskonałe małżeństwo, ani zbudowanie opactwa Gamp.
Masz określone życie i, jakie by ono nie było, życie to jest narzędziem służącym Twojemu przebudzeniu.
-Jeżeli jesteś matką wychowującą dzieci, to bycie matką i wychowywanie dzieci służy przebudzeniu.
-Jeżeli jesteś aktorką – to jest narzędziem przebudzenia.
-Jeżeli jesteś robotnikiem budowlanym – to jest twoje narzędzie przebudzenia.
-Jeżeli jesteś na emeryturze i stawiasz czoło starości to jest narzędziem przebudzenia.
-Jeżeli wokół siebie masz ogromną rodzinę i marzysz, by mieć trochę więcej wolnego czasu – to jest narzędziem przebudzenia.
Cokolwiek masz – to jest to!
Nie ma lepszej sytuacji niż ta, w której się znajdujesz.
Pokaże ci ona wszystko, czego potrzebujesz, by wiedzieć, gdzie się zaciął twój zamek i jak możesz skoczyć. To właśnie znaczy przyjąć schronienie w dharmie. Chodzi o znalezienie schronienia w sandze, co jest w dużej mierze tym samym.
Przyjęcie schronienia w trzech klejnotach w ogóle nie ma nic wspólnego ze schronieniem w zwykłym tego słowa znaczeniu. To coś takiego jakby znaleźć bezludną wyspę w środku oceanu po katastrofie okrętu, krzyknąć: „Och, ląd!” i osiadłszy na niej patrzeć, jak dzień po dniu pogrąża się w oceanie. Do tego właśnie podobne jest przyjęcie schronienia w Buddzie, Dharmie i Sandze.
Możemy przyjąć schronienie w naukach Buddy, możemy przyjąć schronienie w sandze, w naszej rodzinie, w ludziach zaangażowanych w podążanie za nauką Buddy, z którymi możemy dzielić wsparcie i inspirację.
Gdy zdajemy sobie sprawę z potrzeby zdjęcia swojej zbroi możemy znaleźć schronienie już tylko w swojej własnej przytomności.
Któregoś dnia była tu na tablicy przypięta definicja przyjmowania schronienia, którą dał Trungpa Rinpocze. Zaczynała się od zdecydowanego stwierdzenia: „kiedy wszystko jest nagie, wolne od niejasności, nie ma czego zdobywać ani urzeczywistniać”.
Ale Rinpocze posuwa się dalej, ukonkretnia to:
„codzienna praktyka to po prostu rozwijanie całkowitej akceptacji i otwartości wobec wszystkich sytuacji, uczuć i wszystkich ludzi, całkowita akceptacja i otwartość wobec wszystkich sytuacji, uczuć i osób, doświadczanie wszystkiego całkowicie, bez zastrzeżeń i ograniczeń, tak, że nie można się wycofać, ani skupić na samych sobie”. To właśnie jest to, dlaczego praktykujemy.
„Przyjęcie Schronienia” – Pema Cziedryn
Zobacz też
• Gdzie jesteś, kiedy cię nie ma?
• Kalu Rinpocze: Dotykając natury umysłu. Medytacja
• Historia pewnego medytującego
Rozwój i Świadomość 